ขยะพลาสติกเกิดขึ้นได้อย่างไร เนื่องจากพลาสติกมีคุณสมบัติที่ยืดหยุ่นได้สามารถนำมาขึ้นรูปทำเป็นผลิตภัณฑ์ได้มากมายเช่น ถุงพลาสติกใส่ของ ถุงหิ้ว แก้วพลาสติก ภาชนะใส่อาหารและน้ำดื่ม หลอดพลาสติก กล่องโฟมบรรจุอาหาร เป็นต้น จึงมีการผลิตพลาสติกและนำมาใช้ในชีวิตประจำวันแทบทุกกิจกรรมรอบตัวเรา พลาสติกเหล่านี้มักมีอายุการใช้งานที่สั้นเมื่อใช้เสร็จแล้วก็จะถูกทิ้งเป็นขยะและการกำจัดขยะพลาสติกเหล่านี้ต้องใช้เวลานานในการกำจัดหรือย่อย
สลาย เมื่อสัดส่วนการทิ้งขยะพลาสติกกับการกำจัดออกจากสภาพแวดล้อมแตกต่างกันมาก(ทิ้งมากกว่า) ทำให้เกิดเป็นขยะพลาสติกจำนวนมากและอีกอย่างการทิ้งขยะพลาสติกอย่างไม่ถูกต้อง(ไม่คัดแยก) หรือทิ้งผิดที่ผิดทางทำให้ขยะพลาสติกกระจัดกระจายลงในท่อระบายน้ำทำให้เกิดปัญหาการอุดตันของท่อระบายน้ำ เมื่อขยะพลาสติกหลุดลอยลงสู่แม่น้ำและไหลต่อเนื่องไปสู่ทะเลทำให้เกิดขยะพลาสติกสะสมในทะเลจำนวนมาก ระหว่างทางขยะพลาสติกจะถูกลดขนาดให้เล็กลงจนกลายเป็นอนุภาคพลาสติกขนาดเล็กที่เรียกว่า “ไมโครพลาสติก” และ “นาโนพลาสติก”
ไมโครพลาสติก(Microplastic) และ นาโนพลาสติก(Nanoplastic) คืออะไร ไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกเป็นอนุภาคพลาสติกที่มีขนาดเล็กมากในระดับไมโครเมตรหรือนาโนเมตรที่ไม่สามารถเห็นได้ด้วยตาเปล่า จุดแยกระหว่าง “ไมโครพลาสติก” กับ “นาโนพลาสติก” คือขนาด ขนาดของไมโครพลาสติกจะมีเส้นผ่าศูนย์กลางอยู่ระหว่าง 100 นาโนเมตร ถึง 5 มิลลิเมตร ส่วน นาโนพลาสติกจะมีชนาดเล็กลงไปอีกโดยมีเส้นผ่าศูนย์กลางน้อยกว่า 100 นาโนเมตร การเกิดขยะพลาสติกจะมีปัจจัยการย่อยสลายโดยชิ้นส่วนพลาสติกเมื่อถูกแสง(UV) ความ่ชื้นและปฏิกริยาออกซิเดชันในอากาศจะทำให้พลาสติกถูกย่อยสลายไปเป็นไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกตามลำดับ
การที่ขยะพลาสติกถูกลดขนาดลงจนมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น ทำให้เกิดการแพร่กระจายไปสู่สภาพแวดล้อม(ลงแม่น้ำ ทะเล) และเกิดการปนเปื้อนในแหล่งน้ำทั่วไปส่งผลกระทบถึงห่วงโซ่อาหารซึ่งสัตว์น้ำหลายชนิดเช่น ปลา หอย เต่าทะเล ฯลฯ มีรายงานตรวจพบว่ามีไมโครพลาสติกสะสมในเนื้อเยี่อทำให้มีผลกระทบต่อระบบการย่อยอาหาร การหายใจและการเจริญเติบโตของสัตว์เหล่านั้น ไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกสามารถผ่านเข้าสู่ห่วงโซ่อาหารของมนุษย์และสะสมอยู่ในสัตว์ทะเลชนิดต่างๆ ยังไม่มีรายงานที่ชัดเจนว่า ไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกมีผลกระทบต่อสุขภาพของคนอย่างไรแต่มีข่าวเกี่ยวกับงานวิจัยในสัตว์ทดลองชี้ให้เห็นว่า ไมโครพลาสติกหรือนาโนพลาสติกขัดขวางการเจริญเติบโตและทำให้เกิดโรคในระบบทางเดินอาหารของตัวอ่อนในสัตว์ทดลองได้และยังมีรายงานตรวจพบการปนเปื้อนของนาโนพลาสติกในน้ำดื่มบรรจุขวดพลาสติกอีกด้วย
วิธีแก้ไขปัญหาที่มีไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกตกค้างและปนเปื้อนอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่อาจส่งผลกระทบต่อห่วงโซ่อาหารของคนต้องเริ่มจากการช่วยกันลดขยะพลาสติกโดยปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวันลดการใช้พลาสติก พยายามลด–เลิกใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง คัดแยกขยะพลาสติกเพื่อให้สามารถนำขยะพลาสติกไปรีไซเคิลได้มากขึ้นเพื่อลดปริมาณขยะพลาสติก ไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกที่จะปนเปื้อนเข้าสู่สิ่งแวดล้อมให้เหลือน้อยที่สุด