โรคอ้วนลงพุงการรักษาที่ได้ผล

ความหมายของโรคอ้วน โรคอ้วนหมายถึงภาวะที่ร่างกายมีไขมันสะสมอยู่ตามอวัยวะส่วนต่างๆ ในร่างกายมากเกินระดับปกติ (มากกว่า 25-30%ของน้ำหนักตัว) ผลกระทบของโรคอ้วนคือเป็นปัจจัยเสี่ยงทำให้เกิดโรคต่างๆ ที่อันตรายตามมาเช่น โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคที่เกี่ยวกับกระดูกและข้อ (น้ำหนักเกิน) ทำให้เกิดปัญหาเรื่องเพศสัมพันธ์และยังทำให้เกิดผลกระทบทางด้านจิตใจและการเข้าสังคมโดยทำให้เกิดปมด้อยและเกิดความสับสนในชีวิตทำให้มีปัญหาครอบครัวและปัญหาในการทำงาน ฯลฯ

สาเหตุการเกิดโรคอ้วน มีหลายสาเหตุเริ่มจากสาเหตุโรคอ้วนที่เกิดจากกรรมพันธุ์กล่าวคือโดยทั่วไปถ้าพ่อแม่อ้วนลูกก็จะมีโอกาสอ้วนเช่นกัน (80 %) ส่วนสาเหตุอื่นๆ แต่มีโอกาสเกิดขึ้นน้อยคือ ความผิดปกติของร่างกายที่ผลิตฮอร์โมนบางชนิดออกมาและความผิดปกติของสมองส่วนที่ควบคุมการกินอาหาร (ความอยากกินอาหาร) การใช้ยาบางชนิดและบางสภาวะอารมณ์ที่ทำให้เกิดความเครียดจะทำให้เกิดความอยากกินอาหารมากขึ้น แต่สาเหตุการเกิดโรคอ้วนที่สำคัญคือพฤติกรรมการกินอาหารคือกินอาหารมากเกินไปทำให้ร่างกายได้รับพลังงานเยอะแต่ไม่มีการใช้พลังงานที่ได้จากการกินอาหารออกไปทำให้เกิดเป็นไขมันส่วนเกินเก็บสะสมไว้ตามส่วนต่างๆ ของร่างกายโดยเฉพาะอย่างยิ่งที่รอบเอว

แนวทางการรักษาโรคอ้วน สิ่งที่ควรทำเป็นอันดับแรกในการแก้ปัญหาโรคอ้วนคือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิตโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “พฤติกรรมการกินอาหาร” การควบคุม-ลดน้ำหนัก การออกกำลังกายและการพักผ่อนที่เพียงพอ หากปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้วยังไม่สามารถควบคุมระดับไขมัน น้ำตาลและความดันโลหิตได้ก็อาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำซึ่งอาจต้องใช้ยาเพื่อควบคุมอาการของโรคอ้วนทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้านโภชนาการในการแก้ปัญหาโรคอ้วนคือการลดพลังงานจากอาหาร โดยปกติสำหรับคนที่ต้องการลดน้ำหนักควรได้รับพลังงานวันละ 1,200 – 1,600 กิโลแคลอรี(ชาย) และ 1,000 – 1,200 กิโลแคลอรี(หญิง) ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับน้ำหนักตัวด้วย (โดยทั่วไปร่างกายต้องการพลังงาน 25 – 35 กิโลแคลอรีต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม) แนวทางการรักษาโรคอ้วนโดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้านโภชนาการต้องพยายามลดอาหารประเภทไขมันและน้ำตาลแล้วเพิ่มอาหารประเภทผักและธัญพืช (ไม่ผ่านการขัดสี) ที่มีเส้นใยสูงที่ช่วยลดการดูดซึมไขมันของร่างกาย ช่วยป้องกันการขาดวิตามินและลดอัตราการตายด้วยโรคหัวใจ

การปรับพฤติกรรมการกินอาหารโดยกินอาหารให้ครบ 3 มื้อ อย่าอดอาหารมื้อใดมื้อหนึ่งโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “มื้อเช้า” เป็นมื้อที่จำเป็นต่อร่างกายเป็นอย่างยิ่ง ใช้จานใบเล็กเพื่อป้องกันการกินมากเกินไปและหลีกเลี่ยงการเติมอาหาร ขณะกินอาหารอย่าทำกิจกรรมอย่างอื่นไปพร้อมกันเช่น ดูโทรทัศน์ อ่านหนังสือ ฯลฯ เพราะจะทำให้เพลิดเพลินและกินมากโดยไม่รู้ตัว กินอาหารที่โต๊ะอาหารอย่างเป็นกิจจะลักษณะและลุกจากโต๊ะอาหารทันทีที่อิ่มแล้ว

หาความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับอาหาร ควรรู้ว่าอาหารที่กินในแต่ละมื้อนั้นมีสารอาหารอะไรบ้างเช่น แป้ง ไขมัน น้ำตาลและให้พลังงานเท่าใด การเตรียมหรือเลือกซื้ออาหารที่ไขมันน้อยให้เลือกกินอาหารประเภทต้ม นึ่ง อบ เผา แทนอาหารประเภทที่ต้องทอดหรือผัดด้วยน้ำมัน เลือกกินปลาแทนเนื้อหมูและไก่ กินผัก-ผลไม้(รสไม่หวานจัด)ให้เยอะๆ แต่ไม่ควรกินผลไม้แทนข้าว แต่ละวันพยายามกินเพียง 3 มื้อให้หาอะไรทำ(งานอดิเรก)เวลาที่รู้สึกหิว

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้านการออกกำลังกาย ชนิด ปริมาณและระยะเวลาของการออกกำลังกายต้องเหมาะสมกับสภาพร่างกายควรออกกำลังกายอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอโดยใช้เวลาประมาณ 30 นาทีขึ้นไป/วัน ก่อนการออกกำลังกายควรมีการอุ่นเครื่องโดยการยืดกล้ามเนื้อ คอ ลำตัว แขน ขา ประมาณ 5-10 นาทีเพื่อเตรียมร่างกายให้พร้อมและป้องกันการบาดเจ็บที่อาจเกิดจากการออกกำลังกาย

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางด้านอารมณ์ เป็นการพยายามควบคุมอารมณ์และความรู้สึกในช่วงที่กำลังปรับพฤติกรรมการกินอาหารและการออกกำลังกาย มีส่วนสำคัญทำให้การลดน้ำหนักในระยะยาวประสบผลสำเร็จ ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจและขอความร่วมมือกับคนที่อยู่รอบตัวไม่ว่าจะเป็นคนในครอบครัวหรือเพื่อนร่วมงานให้เข้าใจ ให้กำลังใจและคอยสนับสนุนให้การลดน้ำหนักประสบผลสำเร็จ ไม่ยั่วยุ พูดถึงเรื่องอาหาร ซื้ออาหารมาฝาก ฯลฯ การควบคุมอารมณ์และความรู้สึกเป็นสิ่งที่ยากแต่ต้องระลึกไว้เสมอว่าการกินมากเกินไปจะทำให้อ้วนขึ้นต้องกินแค่พออิ่มถ้ารู้สึกหิวก็หาทางออกโดยการหาอะไรทำ ดื่มน้ำหรือน้ำซุปเพื่อบรรเทาความหิว

การป้องกันโรคอ้วนลงพุง ทำได้โดยการฝึกนิสัยการกินอาหารที่ดีโดยกินอาหารให้ครบ 5 หมู่และครบ 3 มื้อในปริมาณและสัดส่วนที่เหมาะสมกับวัย ลดอาหารที่มีไขมัน น้ำตาลมาก ไม่กินจุบกินจิบ ออกกำลังกายที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายและวัย นอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ ลด-ละ-เลิก บุหรี่ สารเสพติดและเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ใช้ชีวิตอย่างมีความสุขตามวิถีธรรมชาติก็สามารถป้องกันโรคอ้วนลงพุงและมีสุขภาพที่ดีได้