เมื่อมีอาการถ่ายเป็นเลือดนั่นคือความผิดปกติของร่างกายได้เกิดขึ้นแล้ว ทั้งนี้การถ่ายเป็นเลือดจะเป็นสัญญาณของโรคอะไรนั้นก็
ต้องสันนิษฐานหาสาเหตุจากพฤติกรรมของตัวผู้ป่วยเองและสังเกตจากลักษณะของอุจจาระและสีของเลือดที่ออกมา อีกทั้งลำดับก่อนหลังหรือช่วงเวลาที่เลือดออกมาก็เป็นข้อมูลอย่างหนึ่งที่ช่วยหาสาเหตุของโรคได้
พฤติกรรมของผู้ป่วยที่มีอาการถ่ายเป็นเลือดอาจมีดังนี้คือ ในชิวิตประจำวันถ่ายวันละกี่ครั้งเป็นเวลาหรือไม่ ผู้ป่วยมีพฤติกรรมนั่งส้วมนานหรือไม่ ดื่มน้ำน้อยกว่าปกติใช่ไหม ท้องผูกเป็นประจำหรือไม่ อาหารที่กินส่วนมากเป็นอาหารประเภทที่ย่อยยากประเภทเนื้อสัตว์ ไม่ค่อยกินผลไม้กับผักใช่ไหม อีกทั้งเรื่องการออกกำลังกายและการนอนดึกกับความเครียดก็อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้ถ่ายเป็นเลือดได้ทั้งสิ้น
การพิจารณาอาการถ่ายเป็นเลือดนั้น อาจดูจากสีของเลือดและช่วงเวลาที่เลือดออก สีของเลือดที่ออกมาเป็นสีแดงสด สีแดงเข้มหรือเป็นสีดำ เลือดที่ออกมานั้นออกมาพร้อมกับอุจจาระหรือหลังจากการขับถ่ายอุจจาระออกมาแล้ว โรคที่มีอาการถ่ายเป็นเลือดมีหลายโรคด้วยกันหนึ่งในนั้นคือผู้ป่วยอาจเป็นโรคริดสีดวงทวารได้หรือบางทีอาจเกิดจากการติดเชื้อหรือเกิดแผลในระบบทางเดินอาหารและที่ร้ายแรงที่สุดก็หนีไม่พ้นโรคมะเร็ง เลือดที่ออกภายหลังการอุจจาระแล้วและมีสีแดงสดอาจเกิดจากการมีแผลแถวๆลำไส้ใหญ่ส่วนปลายแต่ถ้าเลือดที่ออกมามีสีแดงเข้มจนดำอาจเกิดตรงตำแหน่งที่ลึกจากรูทวารหนักเข้าไปมาก บางทีอาจมีปัญหาที่เยื่อบุลำไส้ใหญ่หากมีมูกปนออกมากับอุจจาระด้วย
การตรวจของแพทย์กรณีถ่ายเป็นเลือด แพทย์จะเริ่มจากการตรวจรอบรูทวารหนักเพื่อตรวจหาความผิดปกติบริเวณทวารหนัก ถ้าไม่พบสิ่งผิดปกติก็อาจต้องตรวจลึกเข้าไปอีกโดยใช้เครื่องมือคือกล้องส่องเข้าลึกไปอีกจนถึงลำไส้ใหญ่ บางทีต้องใช้เครื่องมือที่ทันสมัยกว่านั้นทำการเอ็กซเรย์บริเวณลำไส้ใหญ่เพื่อหาสาเหตุผิดปกติที่ทำให้เกิดอาการถ่ายเป็นเลือด การตรวจจะมีขั้นตอนเพื่อหาสาเหตุจนพบว่าการถ่ายเป็นเลือดเกิดจากอะไรและมีอันตรายมากน้อยแค่ไหนเพื่อจะได้หาทางรักษาได้อย่างถูกต้องและตรงจุดสำหรับอาการถ่ายเป็นเลือด