มะเร็ง(Cancer) หรือก้อนเนื้อร้าย(Malignant Tumor) คือโรคที่มีลักษณะการแบ่งเซลล์ในแบบที่ไม่สามารถควบคุมได้ เซลล์เหล่านี้จะลุกลามและแพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนต่างๆ ของร่างกายซึ่งอาจจะเข้าไปเจริญเติบโตในเนื้อเยื่อที่อยู่ใกล้ๆหรืออาจมีการแพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนอื่นๆ ที่อยู่ไกลออกไป การที่เซลล์มีการแบ่งตัวที่มากผิดปกติเกิดจากมีการทำลายข้อมูลในยีนที่ทำหน้าที่ควบคุมการแบ่งตัวของเซลล์ให้เป็นไปตามปกติทำให้เกิดการแบ่งเซลล์และเจริญเติบโตแบบไม่เป็นระเบียบและไม่สามารถควบคุมได้
เซลล์(Cell) เป็นส่วนประกอบที่มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมเล็กๆ ของเนื้อเยื่อและอวัยวะในร่างกาย เซลล์จะมีอายุเริ่มแก่และตายไป ร่างกายจึงมีการสร้างเซลล์ใหม่ที่มีคุณสมบัติเหมือนเดิมขึ้นมาแทนที่ การแบ่งตัวของเซลล์จะถูกควบคุมให้เป็นไปตามลำดับขั้นตอน แต่ถ้ามีปัจจัยอะไรเข้ามาทำให้ไม่สามารถควบคุมการแบ่งตัวและการเจริญเติบโตของเซลล์ให้เป็นไปตามปกติได้ สิ่งที่เกิดขึ้นตามมาคือเซลล์จะแบ่งตัวไปเรื่อยๆ และพัฒนาไปเป็นก้อนเนื้อ(Tumor) ซึ่งอาจจะเป็นก้อนเนื้อที่ไม่อันตราย(Benign Tumor) เป็นก้อนเนื้อที่ไม่มีแนวโน้มที่จะลุกลามหรือแพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนอื่นๆ หรือก้อนเนื้อร้าย(Malignant Tumor) เป็นก้อนเนื้อที่มีแนวโน้มจะลุกลามหรือแพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนอื่นที่เรียกว่า “มะเร็ง” นั่นเอง
มะเร็งหรือเนื้อร้าย สามารถแบ่งออกได้เป็น 5 กลุ่มใหญ่ๆ คือ 1. มะเร็งกลุ่ม Carcinoma คือมะเร็งที่เกิดจากเซลล์เยื่อบุผิวอวัยวะต่างๆ 2. มะเร็งกลุ่ม Sarcoma คือมะเร็งที่เกิดจากเนื้อเยื่อเสริมหรือเนื้อเยื่ออ่อนของร่างกายได้แก่ กล้ามเนื้อ ไขมัน เส้นประสาท เนื้อเยื่อเกี่ยวพันและกระดูก 3. มะเร็งกลุ่ม Lymphoma คือมะเร็งที่พัฒนามาจากเนื้อเยื่อของระบบภูมิต้านทานและต่อมน้ำเหลือง 4. มะเร็งกลุ่ม Leukemias คือมะเร็งในระบบโลหิตที่เกิดจากเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดในไขกระดูกผิดปกติ 5. มะเร็งกลุ่ม Melanoma คือมะเร็งที่เกิดจากเซลล์ผลิตเม็ดสี
กลไกการเกิดมะเร็ง เป็นกลไกที่ซับซ้อนที่เปลี่ยนแปลงการเจริญเติบโตของเซลล์จากเซลล์ปกติให้กลายเป็นเซลล์มะเร็งจากนั้นจะลุกลามและแพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนอื่นๆ ของร่างกายโดยเริ่มจากการมีตัวกระตุ้นทำให้เกิดความเสียหาย การเปลี่ยนแปลงหรือทำลายยีนที่ควบคุมให้เซลล์แบ่งตัวไปตามปกติจนเซลล์เกิดการกลายพันธุ์เมื่อเซลล์ที่กลายพันธุ์ได้รับการกระตุ้นเสริมจะทำให้เซลล์เติบโตอย่างรวดเร็วจนไม่สามารถควบคุมได้
การแพร่กระจายของมะเร็ง มะเร็งสามารถลุกลามและแพร่กระจายได้หลายลักษณะคือ โดยการฝังตัว เซลล์มะเร็งอาจไปฝังตัวในอวัยวะส่วนอื่นได้ด้วยการหลุดจากตำแหน่งเดิมซึ่งอาจหลุดเองโดยธรรมชาติหรือเซลล์มะเร็งหลุดเพราะถูกกระตุ้นจากปัจจัยอื่นๆ เช่น สารเคมี การใช้ยาบางชนิดหรือการผ่าตัด เป็นต้น การแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งอาจเกิดโดยการที่เซลล์มะเร็งหลุดออกไปจับกับพื้นผิวของผนังเยื่อบุต่างๆ เช่นเยื่อบุช่องปอด เยื่อบุช่องท้อง เป็นต้น การแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งผ่านทางกระแสเลือดและน้ำเหลืองแล้วไปเจริญเติบโตในอวัยวะต่างๆ เช่น สมอง ตับ ปอด กระดูก เป็นต้น